ارتوسرجری که به عنوان جراحی ارتوگناتیک یا جراحی اصلاحی فک نیز شناخته میشود، ناهماهنگی استخوانهای فک را اصلاح میکند. همچنین به فعالیتهایی مانند جویدن و بلع کمک میکند. جراحی ارتوگناتیک حتی میتواند نمایه و ظاهر صورت شما را بهبود بخشد و خط فک شما را تغییر دهد.
جراحی فک معمولاً همراه با بریس، اینویزیلاین یا برخی روشهای ارتودنسی دیگر انجام میشود. عمل فک و بریس برای بیمارانی که مشکلات قابل توجهی بایت دارند و ممکن است نتوان آنها را به تنهایی با ارتودنسی برطرف کرد، گزینه بسیار خوبی است.
لازم نیست نگران تصمیم گیری خود به تنهایی باشید. متخصصین ارتودنسی با یک جراح دهان همکاری خواهند کرد تا بهترین برنامه درمانی را که برای هر بیمار مناسب است تعیین کنند. متخصص ارتودنسی به طور کلی بریسها یا بخش اینویزیلاین را کنترل میکند، در حالی که جراح دهان این عمل را انجام میدهد.
ارتوسرجری چیست؟
جراحی ارتوگناتیک شامل اصلاح فکهایی است که به درستی به هم نمی رسند یا دندانهایی که به درستی هم تراز نیستند. در بیشتر موارد، قبل از انجام جراحی فک اصلاحی برای تغییر موقعیت فکهای نامرتب، دندانها با ارتودنسی صاف یا به درستی تراز میشوند. این نه تنها ظاهر صورت را بهبود می بخشد، بلکه تضمین می کند که دندان ها به درستی به هم برسند و به درستی عمل کنند.
برای اطلاعات بیشتر به مقاله ارتودنسی و جراحی فک مراجعه کنید.
جراحی ارتوسرجری امکان جابجایی دندانها و استخوانهای صورت را فراهم میکند تا فکهایی ایجاد شود که به درستی کار میکند و ظاهر متعادلتری دارد. تکنولوژی پیشرفته، از جمله تصویربرداری با اشعه ایکس و کامپیوتر، به بیمار این امکان را میدهد که نتایج پیشبینی شده را قبل از انجام عمل جراحی ببیند. عمل ارتوگناتیک میتواند مشکلات زیادی را برطرف کند، از جمله:
- فک یا چانه بیرون زده
- چانه دراز
- چانه کوتاه
- لبخند لثهای: گاهی نیاز به جراحی لثه دارد.
- اپن بایت (فضای بین دندانهای بالا و پایین)
- مشکل در جویدن، گاز گرفتن یا بلعیدن
- درد مزمن فک (TMD)
- مشکلات گفتاری
نقش متخصص ارتودنسی در ارتوسرجری
عمل ارتوگناتیک میتواند ناهنجاری های شدید زیبایی و عملکردی را از بین ببرد و یک رویداد تغییر دهنده زندگی بیمار باشد. نقش یک متخصص ارتودنسی در جراحی ارتوسرجری را میتوان به چند مرحله تقسیم کرد: ارزیابی اولیه، ارتودنسی قبل از جراحی، برنامهریزی جراحی و ارتودنسی پس از جراحی.
در هر یک از این مراحل، همکاری بین بهترین متخصص ارتودنسی در تهران و جراح حیاتی است. توانایی یک متخصص ارتودنسی و یک جراح در هماهنگی تلاشهای خود در این مدت چیزی است که منجر به یک نتیجه موفقیت آمیز میشود.
چرا فردی به ارتوسرجری نیاز دارد؟
جراحی فک ارتوگناتیک ممکن است به موارد زیر کمک کند:
- مشکلات عملکردی بایت که گاز گرفتن و جویدن را دشوار یا دردناک میکند، اصلاح میکند.
- بهبود مشکلات بلع و گفتار به دلیل ناهماهنگی فک
- بایت را بهبود دهید تا از فرسایش بیش از حد دندان به دلیل بایت نامتعادل جلوگیری کنید.
- عدم تعادل صورت را اصلاح کنید، از جمله فک پایین پسرفته، فک بالا عقب افتاده یا فک پایین بیرون زده.
- به بهبود تنفس و علائم مربوط به آپنه خواب کمک کنید.
مزایا و معایب ارتوسرجری چیست؟
جراحی فک یک عمل بسیار پیچیده است، اما انجام آن مزایای زیادی دارد:
- بهبود ظاهر نیم رخ پس از جراحی
- بهبود گاز گرفتن، جویدن و بلعیدن
- بهبودهای احتمالی تنفس و علائم عمده مربوط به آپنه خواب
- بهبودهای احتمالی در اختلالات گفتار
- تصحیح مشکلات بایت که به تنهایی با ارتودنسی قابل رفع نیست
با توجه به ماهیت گسترده جراحی، خطرات و معایبی وجود دارد که فرد باید از آنها آگاه باشد. به طور کلی زمانی که توسط یک جراح دهان با تجربه انجام شود بیخطر است. با این حال، مانند همه جراحیها، خطراتی نیز در بر دارد.
برخی از خطرات کلی ارتوسرجری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عفونت
- آسیب عصبی
- شکستگی فک
- مقداری عود موقعیت فک
- مشکلات بایت فیت
- درد مفاصل فک
انواع مختلف ارتوسرجری یا جراحی ارتوگناتیک چیست؟
ما سه نوع رایج جراحی فک را شرح خواهیم داد:
جراحی آندربایت فک
جراحی جلو آوردن فک بالا (maxillary advancement)
اگر بیمار دچار آندربایت با فک فوقانی برگشتی (به معنای خیلی دور پشت) باشد، اما فک پایین به خوبی قرار گرفته باشد، ماگزیلاری ادونسمنت (maxillary advancement) ممکن است بهترین گزینه درمانی باشد. پیشروی فک بالا شامل حرکت دادن فک بالا به جلو برای اصلاح آندربایت و بهبود مشخصات بیمار است.
هنگامی که فک در موقعیت جدید خود قرار گرفت، با پیچ های تیتانیومی و صفحات فلزی در جای خود ثابت می شود.
عقب بردن فک پایین (Mandibular Setback)
اگر بیمار دچار آندربایت با فک پایین بیرون زده (به معنای خیلی جلوتر) باشد، اما فک بالا به خوبی قرار گرفته باشد، عقب بردن فک پایین ممکن است بهترین گزینه درمانی باشد. جراحی ست بک مندیبل شامل حرکت دادن فک پایین به عقب برای اصلاح آندربایت و بهبود مشخصات بیمار است.
هنگامی که فک در موقعیت جدید خود قرار گرفت، با پیچ های تیتانیومی و صفحات فلزی در جای خود ثابت می شود.
جلو آوردن فک بالا با عقب بردن فک پایین
اگر بیمار دچار آندربایت شدید و ترکیبی از عقبرفتگی فک بالا و بیرون زدگی فک پایین باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی “فک دوگانه” باشد، به این معنی که عمل جراحی در فک بالا و پایین انجام میشود. جراحی فک دوتایی شامل حرکت فک بالا به جلو و فک پایین به عقب است؛ اصطلاح فنی برای این، پیشروی فک بالا با عقب بردن فک پایین (maxillary advancement with mandibular setback) است.
جراحی اوربایت فک
جلو آوردن فک پایین (Mandibular Advancement)
اگر بیمار دچار اوربایت شدید و فک پایین برگشتی باشد، پیشروی فک پایین ممکن است بهترین گزینه درمانی باشد. جلو آوردن فک پایین شامل حرکت جراحی فک پایین به سمت جلو برای اصلاح اوربایت و بهبود مشخصات بیمار است.
هنگامی که فک در موقعیت جدید خود قرار گرفت، با پیچ های تیتانیومی و صفحات فلزی در جای خود ثابت می شود.
جراحی اوپن بایت فک
زمانی که دندانهای بالا و پایین با هم تماس ندارند حتی زمانی که دهان بسته است.
عمل جراحی فک چگونه انجام می شود؟ جدول زمانی چیست؟
در بیشتر موارد، متخصص ارتودنسی قبل از ارتوسرجری، بریسهایی را روی دندانهای شما قرار میدهد. بریسها معمولاً 12 تا 18 ماه قبل از جراحی روی دندانها قرار میگیرند تا دندانهای شما برای آماده شدن برای جراحی تراز و تراز شوند. در برخی از بیماران، برداشتن دندانها و بسته شدن فضا نیز ممکن است قبل از جراحی لازم باشد.
متخصص ارتودنسی و جراح دهان و فک و صورت با هم همکاری میکنند تا برنامه درمانی شما را تهیه کنند. اشعه ایکس، تصاویر و مدلهای دندانهای شما نیز بخشی از برنامهریزی برای جراحی فک است و به ایجاد یک جدول زمانی مورد انتظار برای بهبودی کمک میکند.
جراحی فک توسط جراح دهان انجام میشود. این کار معمولا تحت بیهوشی عمومی در بیمارستان انجام میشود. اکثر جراحیهای فک برای بهبودی نیاز به دو تا چهار روز بستری در بیمارستان دارند.
در حین عمل جراحی، جراح بریدگیهایی در استخوان های فک ایجاد میکند و آنها را به موقعیت صحیح منتقل میکند. هنگامی که حرکت فک شما کامل شد، از صفحات و پیچ های کوچک استخوانی استفاده میشود تا استخوانها را در موقعیت صحیح قرار دهند. بیمار در تمام این مراحل تحت بیهوشی عمومی قرار خواهد گرفت. این پیچها و صفحات در استخوان ادغام میشوند و برای مدت نامحدودی در فک باقی میمانند.
بعد از جراحی
پس از بهبودی اولیه فک (حدود شش هفته) متخصص ارتودنسی درمان ارتودنسی را ادامه خواهد داد. ممکن است 6 تا 12 ماه درمان بریس بعد از عمل جراحی طول بکشد تا دندان های شما در آخرین و بهینه ترین موقعیت قرار گیرند. پس از برداشتن بریسها، نگهدارندههایی برای حفظ موقعیت دندانها و بایت نیاز خواهند بود. (برای اطلاعات بیشتر به صفحه نگه دارنده ارتودنسی مراجعه کنید).
در مجموع، اکثر بیماران حداقل دو سال در بریس خواهند بود و حدود دو ماه در اواسط درمان برای انجام عمل جراحی فک باقی میمانند.
هزینه ارتوسرجری
اگر بیمه درمانی دارید، ممکن است در برخی موارد جراحی ارتوگناتیک تحت پوشش قرار گیرد. این از یک شرکت بیمه به شرکت دیگر بسیار متفاوت است. برخی جراحی فک را زیبایی میدانند و ممکن است درمان را پوشش ندهند. جراح دهان بهتر میتواند به شما در مورد اینکه آیا بیمه شما جراحی ارتوسرجری را پوشش میدهد یا خیر راهنمایی کند.
هزینه دقیق ارتوسرجری در زمان مراجعه به ویزیت ارتودنسی و معاینه جراح دهان مشخص می شود.
خلاصه کلام
ارتوسرجری ناهنجاریهای صورت و فک را که در آن استخوانها و دندانهای صورت به درستی رشد نکردهاند، اصلاح میکند. ناهنجاریهای صورت و فک ممکن است منجر به مشکل در جویدن، گفتار، عملکرد فک و همچنین ظاهر کلی اجزای صورت شود. جراحان دهان و فک، جراحی ارتوگناتیک را برای اصلاح این ناهنجاریهای فک و صورت انجام میدهند که اغلب با یک متخصص ارتودنسی کار میکنند. پس از جراحی اصلاحی، دندانها به خوبی به هم میرسند و جویدن، گفتار و عملکرد را بهبود میبخشند.