دندان نهفته

دندان نهفته به دندان هایی اطلاق میشود که در مسیر رویش طبیعی خود به طور کامل رشد نمی کند و همه یا بخشی از آن در لثه باقی می ماند. این دندان می تواند در استخوان فک یا لثه گیر کرده باشد و به طور کامل از لثه خارج نشود. در طول این مقاله به طور کامل درخصوص دندان نهفته، علل و درمان توضیحاتی ارائه می کنیم.

دندان نهفته چیست؟

در گذشته تنها راه درمان نهفتگی های دندانی کشیدن آن ها بود. اما امروزه با پیشرفت هایی که در دندانپزشکی ایجاد شده است، می توان این دندان ها را نگه داشت دندان‌ها در زمان نوزادی شروع به رشد می‌کنند این دندان‌های نهفته ممکن است در مسیر رشد خود دچار مشکل شده و به درستی در قوس دندانی قرار نگیرند.

دندان های نهفته می توانند جزء دندان های شیری یا دندان های دائمی باشند. دندان های نهفته می توانند باعث آسیب به دیگر دندان ها شوند. این دندانهای نهفته باید بلافاصله بعد از تشخیص درمان شوند تا از آسیب های احتمالی بعدی جلوگیری شود. وجود دندان های نهفته اغلب برای دندان مولر سوم رخ می دهد. دندان های مولر به دندان های آسیاب گفته می شود این دندان ها که 12 عدد هستند در فک های بالا و پایین در هر طرف 3 عدد قرار دارند. معمولا نهفتگی دندان در دندان مولر سوم در فک پایین و بالایی مشاهده می شود.

علل دندان نهفته

عوامل مختلفی می تواند باعث رشد نا مناسب و باقی ماندن دندان در لثه شود. به طور کلی هر مانع فیزیکی در مسیر خارج شدن دندان و یا رشد در جهت نا مناسب و اشتباه می تواند باعث عدم رویش صحیح دندان ها شود. درباره ارتودنسی متحرک بخوانید.

• تجمع دندان ها
• دندان های اضافه
• وجود کیست ها در لثه
• جوانه دندانی با موقعیت نا مناسب
• وجود عادت های دهانی اشتباه همچون مکیدن انگشت

علائم نهفتگی دندان

• علائمی که ممکن است نشان دهنده وضعیت رویش دندان باشد به صورت زیر هستند:
  با توجه به سن رویش، دندان ها دیرتر از حد معمول ظاهر می شود.
•  در برخی از موقعیت ها دندان های شیری هنوز وجود دارند. 
• هیچ دندانی در دهان در امتداد ناحیه آلوئول قابل لمس نیست یا لثه های بیرون زده غیرطبیعی در هنگام لمس استخوان آلوئول ظاهر می‌شود.
•  دیدن لثه های قرمز متورم به عنوان نشانه دندان درآوردن اما بیرون نیامدن دندان، مخصوصاً در دندان عقل است که اغلب ناحیه رویش دندان عقل دردناک می‌شود
• در ناحیه ای که نهفتگی وجود دارد، لثه‌ها قرمز و متورم می‌شوند. 
• درد و حساسیت یکی دیگر از نشانه‌های وجود دندان نهفته است.
• گاهی اوقات این دندان ها باعث آسیب عصبی می شوند که منجر به بی حسی، انتشار درد به شقیقه ها و ناحیه سر می شود.
• بوی بد دهان و احساس تلخی در دهان زمانی که لثه‌ها به دلیل نهفتگی متورم هستند و می‌توانند باعث به دام افتادن ذرات غذا شود.

چرا دندان نهفته باید خارج شود؟

همانطور که گفته شد دندان های نهفته می تواند زمینه ساز مشکلات دیگری شود و عوارضی را به همراه داشته باشد. بخشی از این عوارض را می توانید در ادامه بخوانید. ارتودنسی در بزرگسالان نیز انجام پذیر است برای مطالعه در این باره این مقاله را بخوانید.

• این نوع از دندان اگر خارج نشود ممکن است با فشار به دندان های اطراف خود باعث پوسیدگی آنان و یا ریشه دندان های اطراف شود.
• در محل وجود دندان های نهفته درون لثه احتمال ایجاد کیست ها و حتی تومور های دندانی وجود دارد. کیست ها و تومور های دندانی باعث ایجاد بوی بد دهان میشوند و می تواند باعث عفونت شود.

عوارض نهفتگی دندان

یکی از عوارض وجود نهفتگی دندان و عدم درمان آن وجود عفونت و التهاب در نواحی فک و صورت است. التهاب در محل وجود دندان نهفته میتواند متوسط یا شدید باشد. وجود دندان نهفته می تواند آغاز ایجاد عفونت ها در دهان باشد و مشکلات بیشتری ایجاد کند. این عفونت به راحتی به قسمت های دیگر انتقال میابد و آن ها را درگیر می کند. همانطور که در مقالات قبلی گفته شد. دندان عقل نیز می تواند به صورت نهفته باقی بماند. عفونت دندان عقل نهفته می تواند به حلق و گلو منتقل شود و خطرساز باشد.

درد و به هم ریختگی دندان از دیگر عوارض دندان های نهفته است. آن‌ها با فشاری که به دندان های کناری خود وارد می کنند می توانند باعث تغیر جایگاه این دندان ها شده و به هم ریختگی دندانی ایجاد  نمایند. درد و فشار در نواحی گیجگاهی و فک ها نیز از عوارض وجود دندان نهفته است. در صفحه نمونه کار دکتر حدادی هزاران نمونه کار ارتودنسی موفق را در نمونه کار سایت مشاهده نمایید.

تشخیص وجود دندان نهفته

در مواردی بخشی از دندان نهفته از لثه خارج میشود و می توان ان را حس کرد اما در بعضی مواقع نهفتگی مشخص نیست و تنها با عکس رادیوگرافی می توان از وجود آن اطلاع یافت. نهفتگی دندان می تواند علائمی ایجاد کند:

• التهاب و تورم در لثه ها
• درد در هنگام تکان دادن فک
• وجود بوی بد و یا احساس مزه بد در دهان

ممکن است این علائم بعد از مدتی از بین بروند. اما پایان این علام به معنای بهبود نیست و باید منشاء علائم را پیدا کنید و برای درمان آن اقدام نمایید.

درمان نهفتگی دندان

در درمان دندان های نهفتهد زمان اهمیت زیادی دارد. افراد بالای 40 سال درمانی برای خارج کردن دندان نهفته توصیه نمی شود. در این سنین دندان های نهفته در استخوان فک فرو رفته است و به اصطلاح کلسیفیه شده است و خارج کردن آن امکان پذیر نیست. به علاوه با افزایش سن میزان انعطاف استخوان ها کاهش می یابد و سرعت ترمیم بافت ها نیز کند می شود. توصیه می شود تا قبل از 25 سالگی وضعیت دندان های خود را از لحاظ نهفته بودن با کمک عکس رادیولوژی بررسی نمایید و در صورت وجود نهفتگی برای درمان آن اقدام نمایید. ارتودنسی ثابت یکی از روش های موثر در درمان با ارتودنسی دندان می باشد. در این مقاله می توانید در این مورد بخوانید.

برای خارج کردن دندان های نهفته دو راه پیشنهاد می شود. در صورت امکان و با تشخیص پزشک می توان با کمک ارتودنسی دندان نهفته را به قوس دندانی خود هدایت کرد و آن را در جای خود قرار داد . اما در مواردی که این امکان وجود نداشته باشد باید با جراحی، این دندان را خارج کرد.

کدام دندان‌ها در معرض نهفتگی قرار دارند؟

بعضی دندان‌ها بیشتر از سایرها در معرض نهفتگی قرار می‌گیرند، این دندان‌ها عبارتند از:

1. دندان عقل:

دندان عقل معمولاً آخرین دندانی است که در فک رویش می‌کند. رویش این دندان به طور معمول در سنین ۱۷ تا ۲۱ سالگی اتفاق می‌افتد. این دندان اغلب زمانی رشد می‌کند که رشد فک متوقف شده است، بنابراین ممکن است فک فضای کافی برای رویش آن را نداشته باشد و در افرادی که فک کوچکی دارند، احتمال نهفتگی دندان عقل بیشتر است.

2. دندان نیش:

دومین دندانی که احتمال نهفتگی آن بالا است، دندان نیش فک بالا می‌باشد. این دندان‌ها برای کارکرد مناسب جهت بریدن و خرد کردن غذا ضروری هستند. به دلیل مکانیکی که در فک دارند، این دندان‌ها ممکن است به نحوی که باید در فک متمایل به نهفتگی قرار گیرند.

این دو نوع دندان به خاطر خصوصیات خود ممکن است در فک نهفته شوند و نیاز به مراقبت و درمان خاص داشته باشند، مانند مراقبت از روند رشد دندان عقل و استفاده از ارتودنسی برای مدیریت مکانیکی دندان‌های نیش.

مدت زمان درمان ارتودنسی دندان نهفته

مدت زمان ارتودنسی برای درمان نهفتگی دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن بیمار، شرایط عمومی سلامتی، میزان بهم ریختگی دیگر دندان‌ها و همچنین میزان و زاویه رشد دندان نهفته. خارج کردن این دندان باید با آرامی و دقت بالا صورت گیرد، تا به سایر دندان‌ها و بافت‌های دهان آسیب وارد نشود. عمل به طور معمول از زیر لثه با استفاده از ارتودنسی انجام می‌شود و ممکن است حدود یک سال زمان برای کامل شدن درمان نیاز باشد.

نتیجه گیری

دندان نهفته به دندانی گفته می‌شود که به طور کامل یا نیمه‌ کامل درون لثه یا استخوان فک قرار دارد و نمی‌تواند به طور طبیعی در جای خود رشد کند. این مشکل می‌تواند در دندان‌های مختلفی از جمله دندان عقل و دندان نیش رخ دهد. با توجه به پیچیدگی مربوط به جراحی خارج کردن دندان نهفته، مهم است که این عمل توسط ارتودنتیست ماهر و با استفاده از تجهیزات مناسب انجام شود. به این ترتیب، احتمال بروز عوارض کمتر خواهد بود و نتیجه درمانی بهتر خواهد بود.

سوالات متداول